Chainlink là gì?
Chainlink là một sản phẩm Oracle được phát triển từ năm 2017, nhằm cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho các smart contract hoạt động trên blockchain. Hiện tại, Chainlink là một trong những sản phẩm Oracle lớn nhất và được ưa chuộng nhất trên thị trường.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, Chainlink đã mở rộng hoạt động của mình để trở thành một cơ sở hạ tầng với nhiều sản phẩm hỗ trợ cho thị trường Defi và Web3
Hiện tại, Chainlink đã có 6 sản phẩm:
1. Market & Data Feeds: cung cấp nguồn dữ liệu an toàn cho hợp đồng thông minh trong DeFi. Dữ liệu được lấy từ nhiều nguồn lớn như Binance, CoinMarketCap, CoinGecko,… để chuyển đến các dự án như Aave, Compound,…
2. Functions: nền tảng phát triển không có máy chủ Web3 cho phép truy xuất bất kỳ dữ liệu nào từ bất kỳ API nào và chạy tính toán tùy chỉnh trên mạng lưới của Chainlink.
3. Automations: cho phép tự động hóa các chức năng của hợp đồng thông minh. Hiện tại, Automations được sử dụng bởi các dự án như StakeDAO, Pancakeswap,…
4. VRF: cho phép tạo ra các số ngẫu nhiên có thể được xác minh trên blockchain, đảm bảo kết quả không bị can thiệp hoặc thiên vị bằng bất kỳ cách nào. Chúng được sử dụng nhiều bởi các ứng dụng yêu cầu ngẫu nhiên hóa, chẳng hạn như trò chơi, xổ số và cá cược.
5. Proof of Reserve: cho phép giám sát dự trữ tài sản một cách minh bạch và kịp thời. Nó cho phép người dùng xác nhận rằng một tài sản cụ thể, chẳng hạn như stablecoin, được đầy đủ bảo lưu bởi dự trữ của tài sản cơ bản, chẳng hạn như USD.
6. Cross-chain Communication: cung cấp một tiêu chuẩn mở cho các nhà phát triển để xây dựng các dịch vụ và ứng dụng phi tập trung có thể gửi tin nhắn, chuyển đổi token và khởi động hành động trên nhiều mạng lưới khác nhau. Từ đó tăng cường tính tương tác và khả năng mở rộng của các ứng dụng blockchain.
Chainlink Economics 2.0 là gì?
Chainlink là một trong những nền tảng Oracle hàng đầu trong ngành crypto. Chức năng chính của Chainlink là cung cấp giá trị dữ liệu cho các dự án DeFi lớn như Aave, Compound và các blockchain như BNB Chain, Solana, Polygon,…
Tuy nhiên, Chainlink vẫn còn một số hạn chế như:
- Nó được coi là Oracle tập trung, không phù hợp với tầm nhìn phi tập trung của DeFi.
- Token đại diện cho Chainlink, LINK Token không có nhiều giá trị cho những người nắm giữ.
- Dữ liệu của Chainlink vẫn bị hạn chế và chỉ liên quan đến cryptocurrency.
- Mức phí Oracle dành cho dữ liệu của Chainlink cao hơn so với các đối thủ khác.
- Mô hình kinh tế của Chainlink cũng cần được cải tiến để phát triển một cách tự nhiên.
Vì vậy, Chainlink đã giới thiệu Chainlink Economics 2.0 nhằm giải quyết các vấn đề trên. Đồng thời, họ cũng đưa ra kế hoạch Chainlink Staking. Điều này sẽ giúp nâng cao tính bảo mật của mạng lưới Oracle và giúp nền tảng Chainlink phát triển bền vững hơn trong tương lai.
Mô hình Chainlink Economics 2.0
Chainlink Economics 2.0 bao gồm 3 chiến lược quan trọng là BUILD, SCALE và Staking, nhằm tạo ra các lợi ích lớn cho các chủ sở hữu LINK, các ứng dụng phân cấp và cộng đồng sử dụng. Qua đó, Chainlink sẽ tiếp tục phát triển hệ sinh thái blockchain và giúp người dùng trải nghiệm tốt hơn.
Chainlink Staking
Chainlink Staking là một tính năng mới của Chainlink cho phép người dùng giữ đồng LINK có thể stake LINK của mình để nhận lợi suất khoảng 4.75%. Tuy nhiên, việc trả thưởng cho người dùng không phải là mục đích chính của tính năng này và chỉ giới hạn cho số lượng LINK tối đa là 22.5 triệu LINK.
Với chiến lược LINK staking này, Chainlink có thể giải quyết một số vấn đề như sau:
- Giúp mạng lưới dữ liệu trở nên phi tập trung hơn bằng cách cho phép LINK staker cung cấp dữ liệu thay vì chỉ có Chainlink.
- Tăng tính ứng dụng và giá trị cho những người nắm giữ LINK (tuy nhiên, mức lợi suất thu được cho những người này khá thấp).
- Tăng đa dạng dữ liệu được cung cấp bởi LINK staker từ thế giới thực.
- Tăng độ an toàn của mạng lưới bởi sự tham gia của nhiều người cung cấp dữ liệu (tương tự như các validator trên blockchain, càng có nhiều người tham gia thì mạng lưới càng phi tập trung và càng an toàn).
- Tạo ra sự chuẩn bị cho mô hình kinh tế tự vận hành (chi tiết hơn ở phần Chainlink BUILD và Chainlink SCALE).
Chainlink BUILD
Chainlink được coi là giải pháp Oracle tốt nhất trong thị trường DeFi hiện nay. Tuy nhiên, phí sử dụng Oracle của Chainlink đang cao hơn so với các đối thủ khác. Điều này khiến nhiều dự án DeFi mới không có khả năng sử dụng dữ liệu chất lượng của Chainlink do thiếu nguồn tài chính.
Khi không sử dụng dữ liệu của Chainlink, thị phần của họ cũng giảm đi vì người dùng có vốn lớn chỉ tin tưởng vào các dự án sử dụng dữ liệu của Chainlink để tránh các vấn đề tấn công Oracle thường xảy ra.
Giải pháp và mô hình hoạt động
Để giải quyết vấn đề thiếu nguồn dữ liệu uy tín trong thị trường crypto, Chainlink đã ra mắt chương trình Chainlink BUILD với mô hình hoạt động như sau.
Chainlink sẽ thu thập dữ liệu từ các LINK staker để đa dạng hóa nguồn dữ liệu và giúp cho LINK có tính ứng dụng cao hơn. Từ đó, Chainlink sẽ có được nhiều dữ liệu độc quyền hơn để cung cấp cho các dự án trong thị trường crypto.
Tuy nhiên, để sử dụng được dữ liệu của Chainlink, các dự án sẽ cần phải chi trả một phần cung token để trả về cho Chainlink, sau đó Chainlink sẽ trả lại cho Staker.
Chương trình Chainlink BUILD sẽ giúp các dự án tăng tính bảo mật nhờ vào dữ liệu uy tín và an toàn hơn. Các dự án cũng sẽ có thể tiếp cận nguồn dữ liệu nhanh hơn khi tham gia chương trình và nhận được sự hỗ trợ từ Chainlink.
Hiện nay, chương trình đã có 3 đối tác là:
- Space and Time: Là kho dữ liệu Web3 tốc độ cao hoạt động trên nhiều chuỗi khối. Vừa mới đây, Space and Time đã huy động được 20 triệu đô la từ M12 Microsoft, Framework,…
- Truflation: Là trung tâm cung cấp dữ liệu về lạm phát cho Chainlink.
- bitsCrunch: Là đơn vị phân tích dữ liệu để lọc ra giao dịch rửa tiền (thao túng thị trường) và các tác phẩm NFT giả mạo trong thị trường NFT. Từ đó, bitsCrunch cung cấp giá NFT chính xác hơn và tạo ra thị trường mua bán minh bạch.
Chainlink SCALE
Hiện tại, phí Oracle của Chainlink vẫn đang cao hơn so với các đối thủ cung cấp Oracle khác do nhiều yếu tố. Ví dụ như Chainlink tốn nhiều công sức hơn để xác thực dữ liệu, và chi nhiều tiền để mua và đa dạng hóa dữ liệu hơn.
Tuy nhiên, đối với tầm nhìn của Chainlink, phí Oracle phải được giảm xuống mức rất thấp, thấp hơn so với các đối thủ cung cấp Oracle khác, để người dùng không phải quan tâm nhiều đến phí này.
Giải pháp và mô hình hoạt động
Chainlink SCALE là một chiến lược mới của Chainlink nhằm tăng cường Economics của mạng lưới blockchain. Để đạt được mục tiêu này, Chainlink BUILD, Chainlink STAKING và Chainlink SCALE là ba chiến lược chính.
Chainlink sử dụng nguồn dữ liệu đa dạng của các LINK staker để đưa ra mạng lưới dữ liệu chất lượng nhất của họ. Tuy nhiên, họ không thu phí từ các dự án như Chainlink BUILD mà liên kết với các blockchain foundation nhiều hơn.
Chainlink yêu cầu blockchain foundation cung cấp một làn riêng trên blockchain để dữ liệu của Chainlink dễ dàng được chuyển tới. Điều này hoạt động tương tự phí ship khi chúng ta đặt đồ ăn. Nếu như nhiều người cùng đặt và gom chung thành 1 đơn hàng thì phí ship chia ra cho từng món sẽ rẻ hơn.
Nếu dữ liệu giá của ETH được sử dụng thường xuyên, Chainlink sẽ chuyển đến trong 1 lượt và tất cả các dự án đều có thể sử dụng với mức phí Oracle rẻ hơn. Ngoài ra, Chainlink còn hợp tác với một số blockchain như Avalanche, Metis, Moonbeam, Moonriver để các blockchain này tài trợ cho mức phí này.
Đối với các dự án trong hệ sinh thái, khi Oracle chất lượng với giá cả hợp lý, chúng sẽ phát triển mạnh mẽ hơn. Từ đó mang lại lợi ích cho cả Dapp và hệ sinh thái nói chung.
Tóm lại, Chainlink SCALE là chiến lược quan trọng của Chainlink để đạt được mô hình Chainlink Economics 2.0, trong đó mức phí Oracle phải rẻ đến mức tất cả các dự án đều có thể sử dụng, từ đó tạo ra mức phí bền vững để duy trình mô hình kinh tế của Chainlink.
